Plaatmateriaal en underlayment: alles over OSB, MDF en multiplex platen
Plaatmateriaal wordt veel gebruikt bij interieurbouw en constructies. Deze houten platen worden bijvoorbeeld gebruikt voor vloeren, wanden, meubels en zelfs bij gevelbekleding. Maar wat is plaatmateriaal precies en welke soorten bieden de grootste voordelen?
In dit artikel van Houtmarkt leggen we je alles uit over plaatmateriaal en underlayment. Zo ontdek je alle toepassingen van onder andere OSB, MDF en multiplex platen!
Wat verstaan we onder plaatmateriaal?
Plaatmateriaal is een verzamelnaam voor houtproducten die bestaan uit samengeperste houtvezels, -spanen of -lagen. Deze platen worden gebruikt voor vloeren, daken, meubels, wanden en decoratie. Het is populair omdat het voordelig en makkelijk te verwerken is.
We onderscheiden verschillende soorten plaatmateriaal, zoals:
- Multiplex
- OSB (Oriented Strand Board)
- MDF (Medium Density Fibreboard)
- Brandwerend plaatmateriaal
- Spaanplaat
- Betonplex
Er zijn diverse soorten en maten verkrijgbaar. Afhankelijk van de toepassing kan hier een keus in gemaakt worden.
Soorten plaatmateriaal
Je hebt de keus uit verschillende soorten plaatmateriaal, waaronder OSB, MDF, multiplex en spaanplaat. Welk soort houten platen je nodig hebt is afhankelijk van wat je gaat maken en of dit binnen of buiten staat. Hieronder zullen we de populairste plaatmaterialen verder uitleggen.
Multiplex houten platen
Multiplex bestaat uit meerdere dunne lagen houtfineer die kruislings op elkaar zijn verlijmd. Dit zorgt voor een sterke en stabiele plaat die minder snel krom trekt. Multiplex is verkrijgbaar in verschillende houtsoorten, zoals berken en okoumé. Het wordt veel gebruikt voor meubels, vloeren, wanden en ook in de bouw.
Voor buitenprojecten kies je bij voorkeur watervast multiplex. De sterkte en veelzijdigheid maken multiplex geschikt voor veel toepassingen.
OSB (Oriented Strand Board)
OSB is opgebouwd uit grove houtspaanders die in lagen zijn geperst en verlijmd. De spaanders liggen in wisselende richtingen, wat OSB sterk en stabiel maakt. Het heeft een robuuste, herkenbare uitstraling.
OSB wordt vooral gebruikt in de bouw, bijvoorbeeld voor vloeren, daken en wanden. Ook als tijdelijke afscherming of bekisting is het populair. Steeds vaker wordt OSB ook binnen toegepast als decoratief plaatmateriaal met een industriële look.
MDF (Medium Density Fibreboard)
MDF is gemaakt van houtvezels die onder hoge druk en temperatuur zijn samengeperst tot een dichte, gladde plaat. MDF heeft een egale structuur en splintert niet, wat het ideaal maakt voor precisiewerk. Het wordt veel gebruikt voor meubels, kasten, deuren en sierlijsten.
MDF is makkelijk te verven en af te werken. Er zijn ook vochtwerende en brandwerende varianten, waardoor MDF veelzijdig inzetbaar is in verschillende ruimtes binnenshuis.
Brandwerend plaatmateriaal
Brandwerend plaatmateriaal is speciaal behandeld of samengesteld om extra weerstand te bieden tegen brand. Vaak zijn dit platen op basis van MDF of gipsvezel, met toegevoegde brandvertragende middelen.
Dit type plaatmateriaal wordt toegepast in situaties waar veiligheid een grote rol speelt, zoals technische ruimtes, vluchtwegen of openbare gebouwen. Het voldoet aan strikte brandnormen en helpt de verspreiding van vuur te vertragen.
Spaanplaat hout
Spaanplaat is gemaakt van kleine houtspaanders die met lijm zijn samengeperst tot een stevige plaat. Het is een voordelig en veelgebruikt materiaal, vooral voor meubels en interieurwerk. De standaardversie is minder bestand tegen vocht, maar er zijn ook vochtwerende varianten.
Spaanplaat is relatief zwaar en niet zo sterk als multiplex of OSB, maar het is makkelijk te zagen en af te werken. Ideaal voor kasten, werkbladen en scheidingswanden.
Betonplex (beton multiplex)
Betonplex is een multiplexplaat met een gladde, waterdichte toplaag van fenolhars. Deze afwerking maakt de plaat extreem sterk, slijtvast en vochtbestendig. Betonplex wordt vooral gebruikt als bekistingsmateriaal bij betonstorten, maar ook voor aanhangwagens, buitenvloeren en gevelbekleding.
Door de harde coating is het minder gevoelig voor slijtage en weersinvloeden. Betonplex is beschikbaar in verschillende diktes en houtsoorten, zoals berken of populier.
Het verschil tussen plaatmateriaal en underlayment
In de houthandel kom je plaatmateriaal en underlayment tegen. Deze lijken erg veel op elkaar, dus welke houten platen heb je nodig voor jouw klus?
Underlayment is een specifiek type plaatmateriaal dat vooral wordt gebruikt voor constructieve doeleinden. Het bestaat meestal uit multiplex met een sterke verlijming en een relatief glad oppervlak. Underlayment is ontworpen om hoge belastingen aan te kunnen, bijvoorbeeld als ondervloer of dakbeschot.
Het grootste verschil tussen plaatmateriaal en underlayment zit in de toepassing en sterkte. Waar standaard plaatmateriaal vaak wordt gebruikt voor afwerking of meubels, is underlayment bedoeld voor dragende constructies. Ook de afwerking is anders: underlayment heeft meestal geen decoratieve toplaag, omdat het vaak wordt weggewerkt onder een vloer of wand.
Wij verkopen verschillende soorten underlayment, zoals:
Waar wordt underlayment voor gebruikt?
Underlayment wordt voornamelijk gebruikt als basislaag voor vloeren, daken en wanden. Het biedt een vlakke, stabiele en stevige ondergrond voor het aanbrengen van afwerkingsmaterialen zoals laminaat, tegels of dakbedekking.
Daarnaast wordt het ook gebruikt in kastenbouw, tijdelijke bekisting en zelfs in sommige meubelontwerpen vanwege zijn sterkte en gemakkelijke verwerkbaarheid.
Welk plaatmateriaal is het meest geschikt voor buiten?
Ga je buiten aan de slag, bijvoorbeeld in je tuin, en heb je geschikt houten plaatmateriaal nodig? Niet elk plaatmateriaal is geschikt voor buitengebruik. Buiten krijgen platen te maken met regen, vocht, schommelende temperaturen en uv-straling.
Kies daarom altijd speciaal plaatmateriaal voor buiten. Goede opties zijn watervast multiplex, betonplex en geïmpregneerd OSB.
Watervast multiplex:
Watervast multiplex, zoals okoumé, is de bekendste keuze. Deze platen zijn verlijmd met watervaste lijm (WBP) en trekken niet snel krom. Ze worden vaak gebruikt voor gevelbekleding, boeidelen en buitendeuren.
Dit is ook een uitstekende keuze voor plaatmateriaal geschikt voor in de schuur of berging. Deze ruimtes zijn niet extreem nat, maar vaak minder goed geïsoleerd en kunnen daardoor vochtig worden.
Betonplex:
Een andere sterke optie is betonplex. Dankzij de waterdichte toplaag van fenolhars is deze plaat extreem bestand tegen vocht. Betonplex is ideaal voor aanhangwagens, buitenvloeren en tijdelijke bouwconstructies.
Geïmpregneerd OSB:
Ook geïmpregneerd OSB is geschikt voor buiten, mits goed afgewerkt. Deze platen zijn behandeld tegen schimmel en vocht, maar moeten altijd extra worden beschermd met beits of lak.
Welke plaatmaterialen kun je het beste voor binnen gebruiken?
Zoek je plaatmateriaal voor binnen? Voor binnengebruik zijn er veel mogelijkheden, omdat vocht en weersinvloeden hier minder een rol spelen. Het beste plaatmateriaal voor binnen hangt af van je project en de gewenste afwerking.
MDF:
MDF is de meest gekozen plaat voor meubels, kasten, plinten en decoratief werk. Het heeft een glad oppervlak, splintert niet en laat zich makkelijk schilderen of lakken. Wil je meer weten over MDF? Lees dan onze uitgebreide blog over het gebruik en de voordelen van MDF platen.
Spaanplaat:
Spaanplaat is ideaal voor meubels en vloeren. Het is betaalbaar en eenvoudig te verwerken. Kies voor een melamine- of fineerafwerking als je een kant-en-klare plaat zoekt.
Multiplex:
Multiplex is veelzijdig inzetbaar, bijvoorbeeld voor wanden, vloeren en meubels. Het is sterker dan MDF en beter bestand tegen een beetje vocht, zoals in wc’s of keukens. Lees meer over veelgebruikte toepassingen van Multiplex.
OSB:
OSB wordt steeds vaker decoratief gebruikt, bijvoorbeeld voor industriële interieurs of wandbekleding. Het geeft een robuuste uitstraling. In deze blog bespreken we alles over het gebruik en de voordelen van OSB.
Bestaat er ook watervast plaatmateriaal?
Heb je vochtbestendig plaatmateriaal nodig voor bijvoorbeeld een badkamer of buitenproject? Er zijn verschillende soorten watervast plaatmateriaal beschikbaar. Dit type plaat is speciaal ontwikkeld om goed bestand te zijn tegen vocht, regen en wisselende temperaturen.
Het bekendste voorbeeld is watervast multiplex, zoals okoumé. Deze platen zijn verlijmd met waterbestendige lijm (WBP) en ideaal voor buitenprojecten of vochtige ruimtes zoals badkamers.
Een andere goede keuze is betonplex. Dankzij de harde fenolcoating is deze plaat niet alleen watervast, maar ook slijtvast. Betonplex wordt vaak gebruikt voor bouwwerken zoals buitentrappen en bekistingen.
Daarnaast bestaat er geïmpregneerd OSB, dat extra behandeld is tegen vocht. Dit plaatmateriaal is geschikt voor buiten, maar moet wel goed worden afgewerkt voor optimale bescherming.
Ook cementgebonden platen, zoals fermacell, zijn volledig waterbestendig en bestand tegen schimmels. Deze platen worden vaak gebruikt in badkamers en natte ruimtes.
Beste plaatmateriaal en underlayment kopen bij Houtmarkt
Plaatmateriaal en underlayment zijn er in vele soorten en maten, elk met eigen kenmerken en voordelen. Of je nu bouwt, renoveert of meubels maakt, de juiste houten plaat maakt het verschil. Kies altijd het materiaal dat past bij jouw project en budget.
Bij Houtmarkt vind je een compleet assortiment plaatmateriaal en underlayment. Van standaard MDF tot watervast multiplex. We leveren snel en scherp geprijsd, direct uit eigen voorraad.