OSB platen: alles over OSB plaatmateriaal en underlayment

Underlayment wordt gebruikt bij de constructie van onder andere wanden, vloeren en daken. Vervolgens wordt deze onderlaag netjes afgewerkt. Ben je op zoek naar sterk, veelzijdig en betaalbaar plaatmateriaal? Dan zijn OSB platen een slimme keuze.

In deze blog van Houtmarkt.nl ontdek je alles over OSB platen, zoals de belangrijkste voordelen, het gebruik, populaire afmetingen en verschillende klasses van de OSB plaat!

OSB staat voor Oriented Strand Board. Het is een plaatmateriaal dat bestaat uit houtschilfers, hars en lijm. Deze worden in lagen geperst tot een stevige plaat. De houtschilfers liggen kruislings, wat zorgt voor extra sterkte.

OSB platen zijn populair als underlayment in de bouw. Je vindt ze in vloeren, wanden, daken en meubels. Ze zijn goedkoper dan multiplex en duurzamer dan spaanplaat.

Ook als tijdelijke afscherming of bekisting is het populair. Steeds vaker wordt OSB ook binnen toegepast als decoratief plaatmateriaal met een industriële look.

OSB underlayment heeft verschillende voordelen en nadelen. Een belangrijk voordeel van OSB is dat deze houten platen sterk en stabiel zijn. Benieuwd naar alle plussen en minnen van dit plaatmateriaal? We hebben de OSB voordelen en nadelen op een rij gezet:

• Sterk en stabiel plaatmateriaal: OSB platen zijn opgebouwd uit meerdere lagen houtschilfers die kruislings liggen. Dit maakt het materiaal zeer sterk en stabiel. Het buigt minder snel door dan spaanplaat, zeker bij dikkere varianten zoals OSB 18mm.
• Betaalbaar: OSB is goedkoper dan multiplex maar biedt toch vergelijkbare sterkte voor veel toepassingen. Dat maakt het een budgetvriendelijke keuze voor vloeren, wanden en daken.
• Makkelijk te verwerken: Zaag je vaak zelf? OSB platen zijn eenvoudig te zagen, schroeven en spijkeren. Ook verlijmen gaat makkelijk. De grove structuur maakt het stevig genoeg voor bevestigingsmateriaal.
• Milieuvriendelijk: OSB wordt gemaakt van snelgroeiende houtsoorten en resthout. Hierdoor is het efficiënter en duurzamer dan materialen die volledig uit massief hout bestaan.
• Geschikt voor dragende constructies: Dankzij de sterkte voldoet OSB 3 aan de eisen voor dragende constructies. Het wordt vaak toegepast als underlayment in vloeren en daken, waarbij het een stabiele basis vormt.

• Beperkte vochtbestendigheid: Hoewel OSB 3 geschikt is voor vochtige omstandigheden, blijft het kwetsbaar bij langdurige blootstelling aan water. Zonder goede behandeling zwelt het materiaal op of raakt beschadigd.
• Uitdaging bij tegelen: Direct tegelen op OSB wordt afgeraden. Het materiaal werkt bij schommelingen in vocht en temperatuur. Hierdoor kunnen tegels op termijn loslaten of scheuren.
• Hoger gewicht: Dikkere OSB platen, zoals OSB 18mm, zijn vrij zwaar. Dit maakt het lastig om ze alleen te verwerken, vooral bij grotere platen. Zorg dus voor hulp bij het tillen.

OSB klasse 3, vaak simpelweg OSB 3 genoemd, is een plaatmateriaal dat speciaal is ontwikkeld voor dragende constructies in vochtige omgevingen. Denk aan toepassingen zoals vloeren, daken en wanden waar af en toe vocht kan voorkomen. 

De platen bestaan uit houtschilfers die met lijm en hars zijn samengeperst in lagen, waardoor ze sterk en vormvast zijn. Wat OSB 3 onderscheidt van andere klassen, is de extra lijmkwaliteit en dichtheid, waardoor het beter bestand is tegen vocht dan bijvoorbeeld OSB 1 en OSB 2. 

Toch is OSB 3 niet volledig waterdicht: langdurige blootstelling aan water kan schade veroorzaken. Daarom is het belangrijk om de platen goed af te werken of beschermen wanneer ze buiten of in vochtige ruimtes worden gebruikt.

OSB platen zijn verkrijgbaar in diverse afmetingen, zodat je altijd een formaat kunt kiezen dat past bij je project. De meest verkochte standaardmaat is 2440 x 1220 mm. Dit formaat wordt veel gebruikt in de bouw en is makkelijk te hanteren. 

Daarnaast zijn er ook grotere platen beschikbaar, zoals 2500 x 1250 mm, wat handig is als je grote oppervlakken snel wilt bekleden.

Qua diktes heb je ruime keuze, afhankelijk van de toepassing:

• OSB 9mm: licht en buigzaam, ideaal voor niet-dragende wanden of afwerkingen.
• OSB 12mm: populair voor zowel wanden als vloeren met lichte belasting.
• OSB 18mm: zeer stevig, perfect voor vloeren, daken en andere dragende constructies.

Andere diktes zijn ook leverbaar, zoals OSB 15mm of 22 mm. Bepaal vooraf goed welke afmeting en dikte je nodig hebt. Zo voorkom je onnodig zaagwerk en verspilling van de houten platen. 

Je kunt OSB platen voor verschillende bouw- en klusprojecten gebruiken. Omdat een OSB plaat makkelijk te zagen, schroeven en lijmen is, is het een populair plaatmateriaal bij doe-het-zelvers en professionals. 

Dit zijn de 5 meest voorkomende toepassingen van OSB:

1. Vloeren (underlayment):

OSB wordt vaak gebruikt als onderlaag voor vloerbedekking of laminaat. Het zorgt voor een stabiele en egale basis die belasting goed verdeelt.

2. Dakconstructies:

Voor daken is OSB ideaal als dragende plaat onder dakbedekking. Het is sterk en kan goed tegen tijdelijke vochtbelasting tijdens de bouw.

3. Binnen- en scheidingswanden:

OSB is geschikt voor het bekleden van wanden in bijvoorbeeld zolders of garages. Het maakt de wand stevig en eenvoudig af te werken.

4. Meubels:

Door de robuuste uitstraling en sterkte gebruiken veel klussers OSB voor meubels zoals tafels, kasten of werkbanken.

5. Betimmeringen en bekistingen:

Voor tijdelijke constructies, zoals bekistingen voor beton, is OSB een praktische en goedkope oplossing.

Afhankelijk van de individuele smaak en voorkeuren voor vloeren, kunnen OSB platen ook een slimme optie zijn voor vloeren. Echter, meestal worden andere materialen zoals multiplex, tegels, Douglas vloerdelen en hardhouten vloeren gebruikt.

Als je liever een houten vloer hebt, kan OSB een geweldig alternatief zijn, omdat het kosteneffectief is en je dus net wat meer geld bespaart dan wanneer je andere materialen zoals tegels zou gebruiken. 

OSB vloeren zijn enigszins ruw gemaakt om te voorkomen dat mensen uitglijden. Een mooi afgewerkte vloer met OSB platen geeft het huis een natuurlijker decoratief effect. Voor een vloer op de begane grond of eerste verdieping wordt toch vaker PVC of laminaat gebruikt.

Waar OSB wel zeer geschikt voor is, is bijvoorbeeld de vloer van een vliering of zolder, dan is een luxe uitstraling iets minder belangrijk en heb je toch een mooie en vooral praktische vloer.

OSB plaatmateriaal is in principe ontworpen voor gebruik in huis of in beschutte omstandigheden. OSB 3 platen zijn wel vochtbestendig en kunnen tijdelijk tegen regen of hoge luchtvochtigheid, maar zijn niet volledig waterdicht. 

Voor buitengebruik is het noodzakelijk om de platen goed te beschermen. Dit kan met een waterafstotende verf, lak of speciale folie. Zonder deze behandeling kan het hout opzwellen, kromtrekken of zelfs gaan rotten bij langdurige blootstelling aan vocht. 

Wil je houten platen echt langdurig buiten gebruiken? Dan is het beter om te kiezen voor plaatmateriaal dat speciaal is ontwikkeld voor buitengebruik, zoals multiplex exterieur of cementgebonden platen.

Wil je jouw woning of schuur isoleren? Dan is OSB niet de beste keuze. OSB platen hebben namelijk zelf weinig thermische isolatiewaarde. Dit betekent dat een OSB plaat de warmte niet goed vasthoudt in de ruimte. 

Toch spelen ze wel een belangrijke rol in combinatie met isolatie. OSB wordt vaak toegepast als constructieve bekleding van geïsoleerde wanden, daken of vloeren. De platen zorgen dan voor stevigheid, luchtdichtheid en een nette afwerking van het isolatiepakket. 

In houtskeletbouw is OSB bijvoorbeeld een populaire keuze om de isolatielaag af te sluiten en tegelijk de constructie te verstevigen. Ook bij vloeren wordt OSB gebruikt om isolatiemateriaal af te dekken.

OSB platen zijn niet volledig waterbestendig. OSB 3 is wel vochtwerend en kan gebruikt worden in ruimtes met hogere luchtvochtigheid, zoals badkamers of onverwarmde zolders. Toch blijft langdurige blootstelling aan water riskant: de platen kunnen opzwellen of beschadigen. 

Voor toepassingen waarbij direct contact met water onvermijdelijk is, zijn andere materialen zoals watervast multiplex beter of vochtwerend spaanplaat geschikt. Gebruik je OSB buiten of in vochtige ruimtes? Behandel het dan altijd met een waterafstotende coating of lak.

Om OSB platen strak te schilderen, begin je met goed schuren om de ruwe structuur te egaliseren. Breng daarna een primer of grondverf aan die geschikt is voor hout. Zo zorg je voor betere hechting. Gebruik bij voorkeur lak of muurverf, afhankelijk van de toepassing. 

Voor een egaal resultaat zijn twee lagen verf aanbevolen. Houd er rekening mee dat de grove textuur van OSB altijd iets zichtbaar blijft, zelfs na meerdere lagen:

1. OSB platen schuren
2. Primer of grondverf aanbrengen
3. Aflakken met verf op water- of terpentinebasis
4. Twee lagen aanbrengen voor dekkend resultaat
   

Direct tegelen op OSB platen wordt afgeraden. OSB werkt namelijk mee met schommelingen in temperatuur en vocht, wat kan leiden tot loslatende of scheurende tegels.  Wil je toch OSB als ondergrond gebruiken? Breng dan eerst een geschikte ontkoppelingsmat of cementgebonden plaat aan. Zo voorkom je spanningen in de tegelvloer.

Voor natte ruimtes is het verstandig om extra aandacht te besteden aan waterdichting, bijvoorbeeld met een vloeibare folie of afdichtingskit.

OSB platen zijn sterke houten platen die veel worden gebruikt voor vloeren, wanden en daken. Vooral OSB 3 is populair dankzij de vochtwerende eigenschappen. Hoewel OSB niet volledig waterdicht is, biedt het veel mogelijkheden voor binnen- en tijdelijke buitentoepassingen.

Zoek jij de beste kwaliteit OSB platen? Bij Houtmarkt vind je een ruim assortiment OSB platen tegen scherpe prijzen. Kies de juiste dikte zoals OSB 9mm, OSB 12mm of OSB 18mm, bestel vandaag nog en ga direct aan de slag!

Tip: lees in deze blog alles over plaatmateriaal.