Gipsplaten: de verschillende soorten gipsplaten en hun voordelen tijdens de afbouw

Tijdens de afbouw worden gipsplaten vaak gebruikt voor een strakke afwerking van wanden en plafonds. Ze zijn licht, makkelijk te verwerken en geschikt voor elke ruimte. Maar hoe kies je de juiste gipsplaat voor jouw project of renovatie?

In deze blog van Houtmarkt leggen we je alles uit over gipsplaten. We kijken naar de verschillende soorten, hoe je ze kan afwerken en geven een handig stappenplan voor gipsplaten plaatsen!

Gipsplaten zijn bouwplaten met een kern van gips en een omhulsel van stevig karton. Ze worden veel gebruikt in de afbouwfase van woningen en gebouwen. Gipsplaten zijn ideaal voor het maken van scheidingswanden, plafonds, voorzetwanden en zelfs voor afwerking rond ramen of leidingen. 

Ze zijn licht, makkelijk op maat te snijden en snel te monteren op een houten of metalen frame. Doordat ze een glad oppervlak hebben, vormen ze een uitstekende basis voor verf, behang of stucwerk. 

Gipsplaten zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, afgestemd op eisen zoals brandwerendheid, vochtbestendigheid of geluidsisolatie. Daardoor zijn ze geschikt voor vrijwel elke ruimte in huis, van zolder tot badkamer.

Gipsplaten hebben veel voordelen. Ze zijn licht van gewicht en eenvoudig te snijden. Hierdoor werk je snel en strak. Ze zorgen voor een vlakke ondergrond en zijn geschikt voor verschillende afwerkingen. Ook zijn ze relatief goedkoop. 

Met speciale gipsplaten kun je extra brandwering, vochtbestendigheid of geluidsisolatie toevoegen aan je ruimte. Daarnaast zijn ze direct te combineren met isolatiemateriaal.

1. Licht en eenvoudig op maat te maken.
2. Goede ondergrond voor verf, behang of stucwerk.
3. Geschikt voor wanden, plafonds, omkastingen en voorzetwanden.
4. Diverse soorten verkrijgbaar, zoals brandwerende en isolerende platen.
5. Gipsplaten zijn relatief goedkoop. 
   

Welke gipsplaat heb je nodig voor jouw klus? Er zijn verschillende soorten gipsplaten te koop en allemaal hebben ze hun eigen kenmerken. De meest gebruikte platen zijn standaard, brandwerende, vochtwerende en isolerende gipsplaten. 

Standaard gipsplaten zijn geschikt voor droge binnenruimtes zoals woonkamers, slaapkamers of kantoren. Deze platen bestaan uit een gipskern met een omhulsel van karton en zijn licht, glad en makkelijk te verwerken. 

Ze vormen een uitstekende basis voor schilderwerk, behang of stuc. Standaard gipsplaten zijn verkrijgbaar in verschillende diktes, meestal 9,5 mm of 12,5 mm. 

Hoewel ze betaalbaar en veelzijdig zijn, bieden ze geen extra bescherming tegen vocht, brand of geluid. Gebruik ze dus niet in badkamers of keukens.

Vochtwerende gipsplaten herken je aan hun groene kleur. Deze platen zijn behandeld met waterafstotende middelen waardoor ze bestand zijn tegen vochtige omstandigheden. Ze zijn ideaal voor gebruik in badkamers, keukens, toiletten of wasruimtes. 

Je gebruikt ze voor het bekleden van wanden en plafonds waar de luchtvochtigheid hoog is. Vochtwerende gipsplaten zijn ook geschikt als ondergrond voor tegels, mits je een geschikte tegelprimer gebruikt. 

Let op: ze zijn vochtbestendig, niet volledig waterdicht.

Brandwerende gipsplaten bieden extra bescherming tegen vuur. Ze bevatten glasvezels en andere versterkende stoffen die de gipskern sterker maken. Je herkent ze vaak aan een roze of rode kleur. 

Deze platen zijn geschikt voor ruimtes waar brandveiligheid belangrijk is, zoals trappenhuizen, technische ruimtes, garages of gedeelde muren in appartementen. Brandwerende platen vertragen de verspreiding van vuur en rook.

Geluidsisolerende gipsplaten zijn speciaal ontwikkeld om geluid tussen ruimtes te dempen. Ze zijn vaak dikker of zwaarder dan standaardplaten en bevatten een hogere dichtheid of extra dempende lagen. 

Deze platen zijn ideaal voor het maken van wanden tussen slaapkamers, studeerkamers of appartementen. Ook in thuiskantoren, muziekstudio’s of vergaderruimtes komen ze goed tot hun recht. 

Geluidsisolerende gipsplaten worden vaak gecombineerd met isolatiematerialen zoals glaswol of steenwol voor een nog beter resultaat.

Je kunt gipsplaten herkennen aan hun kleuren. Elk soort gipsplaat heeft namelijk een eigen kleur. 

• Wit = standaard gipsplaat
• Groen = vochtwerende gipsplaat
• Roze = brandwerende gipsplaat
• Blauw/grijs = geluidsisolerende gipsplaat
  

Wil je meer comfort én energie besparen tijdens de afbouw? Kies dan voor gipsplaten met isolatie aan de achterzijde. Deze platen combineren een standaard gipsplaat met een isolatielaag. 

Gipsplaten met thermische isolatie (zoals PIR of EPS) houden warmte beter binnen en kou buiten. Ze verhogen de energiezuinigheid en zorgen voor een aangenaam binnenklimaat.

Gipsplaten met akoestische isolatie (bijvoorbeeld glaswol of steenwol) dempen geluiden tussen kamers of verdiepingen. Ze verbeteren de akoestiek en verhogen de privacy.

Het plaatsen van gipsplaten is goed te doen voor de handige klusser. Hieronder vind je een duidelijk stappenplan voor het monteren van gipsplaten in een wand of plafond.

Stap 1: Meet en zaag de gipsplaten op maat
Meet de hoogte en breedte van je wand of plafond zorgvuldig op. Zaag de platen op maat met een gipszaag of breek ze netjes langs een snijlijn met een scherp breekmes en een rechte lat.

Stap 2: Monteer het frame
Voor wanden en plafonds monteer je eerst een houten of metalen regelwerk. Gebruik bij voorkeur metal stud-profielen voor strakke wanden of plafonds. Zorg dat het frame waterpas, haaks en stevig is. Bevestig de profielen met pluggen en schroeven aan vloer, plafond en muren.

Stap 3: Plaats isolatie (optioneel)
Tussen de profielen kun je isolatiemateriaal aanbrengen, zoals glaswol of steenwol. Dit verbetert de warmte- en geluidsisolatie van je wand of plafond. Druk het materiaal goed aan en zorg dat het aansluit zonder openingen.

Stap 4: Bevestig de gipsplaten
Plaats de platen tegen het frame. Begin bij wanden in een hoek, en bij plafonds in een hoek langs de langste zijde. Schroef de platen vast met gipsplaatschroeven. Houd een tussenruimte van 25–30 cm op wanden, en 17–20 cm op plafonds.

Stap 5: Laat naden verspringen
Bij meerdere platen zorg je dat de naden niet op dezelfde hoogte komen. Verspring de verticale voegen per rij. Dit voorkomt zwakke plekken in de constructie en zorgt voor een stabiel resultaat.

Stap 6: Controleer en werk af
Controleer of alles vlak zit. Zet schroeven bij waar nodig. Daarna kun je beginnen met het afwerken van de naden, schroefgaten en aansluitingen. Gebruik voegenvuller, voegband en schuurpapier voor een strak eindresultaat.

Hoe moet je gipsplaten bevestigen? Voor een sterke plaatsing van de platen kun je op een aantal dingen letten. 

Gebruik altijd de juiste schroeven voor hout of metal stud. Plaats schroeven niet te dicht bij de rand om breken te voorkomen. Gebruik bij plafonds een schroefafstand van 17 cm voor extra stevigheid. 

Werk met iemand samen bij plafondmontage om doorbuigen te voorkomen. Gebruik eventueel een gipsplaatlift voor montage boven je hoofd.

Na het plaatsen van gipsplaten begint de afwerking. Dit bepaalt hoe strak je wand of plafond eruitziet. Met een goede afwerking voorkom je zichtbare naden, kieren of oneffenheden onder de verf of het behang.

1. Naden en schroefgaten vullen: Begin met het opvullen van de naden tussen de gipsplaten. Gebruik hiervoor een voegenvuller of gipsmortel.
2. Tweede laag aanbrengen: Laat de eerste laag volledig drogen (meestal 12 tot 24 uur, afhankelijk van het product en de luchtvochtigheid). Breng daarna een tweede, bredere laag voegenvuller aan over de voegband.
3. Schuren voor een glad resultaat: Is alles droog? Dan kun je beginnen met schuren. Gebruik fijn schuurpapier (korrel 120–180) en een schuurblok of -machine.
4. Voorstrijken voor betere hechting: Voordat je gaat schilderen of behangen, is het belangrijk om de gipsplaten te voorstrijken. Gips is een sterk zuigende ondergrond.

Het resultaat is een strak, egaal oppervlak dat klaar is voor verf, behang of stucwerk.

Zijn je gipsplaten klaar om te schilderen of behangen? Wij leggen uit hoe je dit het best aanpakt. 

Wil je schilderen? Gebruik dan een geschikte muurverf en breng twee dunne lagen aan voor een egaal resultaat. Begin met de randen en hoeken, werk daarna met een roller in banen. Laat elke laag goed drogen. 

Ga je behangen? Kies dan voor vliesbehang, dat goed hecht op gipsplaten. Breng de lijm op de muur aan (niet op het behang) en druk het behang strak aan met een borstel of rakel.

Zorg dat de ondergrond droog, stofvrij en egaal is. Zo voorkom je blazen, scheuren of kleurverschillen.

Werken met gipsplaten lijkt eenvoudig, maar kleine fouten kunnen het eindresultaat flink verpesten. Hieronder lees je de meest voorkomende missers én hoe je ze voorkomt.

Let op en draai de schroeven niet te ver in de plaat. Hierdoor beschadigt het kartonoppervlak en verliest de plaat op die plek zijn stevigheid. 

Gebruik een schroefbit met diepte-instelling of werk met beleid. De schroefkop moet net onder het oppervlak liggen, maar mag het karton niet doorboren.

Wie naden alleen vult met pasta zonder voegband, loopt risico op scheuren. Voegband versterkt de verbinding tussen twee platen. Druk deze altijd in de eerste laag voegenvuller en werk daarna af met een tweede laag voor een onzichtbare naad.

Gipsplaten zijn sterk zuigend. Als je niet voorstrijkt, zuigt het oppervlak de verf of behanglijm ongelijk op. Dit leidt tot vlekken, loslatend behang of kleurverschillen. Breng altijd een voorstrijkmiddel aan op het gehele oppervlak, inclusief voegen en plaatvlakken.

Gipsplaten moeten altijd met een kleine voeg (ca. 3 mm) tegen elkaar worden geplaatst. Direct tegen elkaar monteren veroorzaakt spanningen, waardoor scheuren ontstaan. 

Gebruik afstandshulpjes of een strookje karton om gelijke voegen te houden tijdens de montage.

Bij het plaatsen van meerdere platen moet je de naden laten verspringen, net als bij metselwerk. Als alle verticale voegen boven elkaar zitten, verzwak je de constructie. Verspring de platen per rij voor meer stevigheid en minder kans op scheurvorming.

In vochtige ruimtes zoals badkamers, toiletten of wasruimtes gebruik je altijd vochtwerende gipsplaten. Deze platen zijn groen van kleur en speciaal behandeld om beter bestand te zijn tegen condens en spatwater. 

Plaats ze nooit direct op een natte vloer, maar houd altijd een paar centimeter vrij van de grond. Gebruik bij het afwerken waterbestendige voegmiddelen en een geschikte tegelprimer als je gaat tegelen. 

Zorg ook voor goede ventilatie, want langdurig vocht tast zelfs vochtwerende platen aan.

Gipsplaten zijn veelzijdig, maar nog effectiever wanneer je ze slim combineert met andere bouwmaterialen. Zo versterk je de constructie, verbeter je isolatie en verhoog je het afwerkingsniveau.

Je kunt gipsplaten combineren met bijvoorbeeld:

• Isolatie: Voor thermisch en akoestisch comfort combineer je gipsplaten met isolatiemateriaal zoals glaswol, steenwol of PIR-platen.
• OSB-platen: Gebruik je een wand voor het ophangen van keukenkastjes of zware objecten? Plaats dan achter de gipsplaten een laag OSB-plaat. Dit geeft extra stevigheid.
• Houten latten: Voor visueel contrast of decoratief gebruik kun je gips combineren met houten latten of panelen.
• Metaalprofielen: Een veelgebruikte combinatie is gips op een metal stud frame. Dit systeem is licht, recht en snel te monteren.
• Tegels of sierpleister: In badkamers en keukens worden vochtwerende gipsplaten vaak als basis gebruikt onder tegels of sierpleister.
  

Wil jij hoge kwaliteit gipsplaten kopen? Op Houtmarkt.nl vind je een groot assortiment gipsplaten, zoals standaard gipsplaten en brandwerende platen. Je kunt bij ons ook terecht voor gipsplaten met isolatie. 

Onze specialisten helpen je graag bij het kiezen van de juiste plaat voor jouw klus. Of je nu een zolder wilt aftimmeren, een badkamerwand plaatst of een plafond strak wilt afwerken: wij zorgen dat je alles in huis hebt!